प्रजासत्ताक दिनाच्या दिवशी भाषण करण्यासाठी भारतीय स्वातंत्र्य लढ्यातील महत्वाच्या 10 नेत्यांबद्दल उत्तम भाषणे

लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक: स्वराज्य ते स्व-शासन

सुरुवात:

“स्वराज्य हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे आणि तो मी मिळवणारच!” ही गर्जना ज्यांच्या मुखातून निघाली, ते म्हणजे लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक. या एका वाक्याने त्यांनी स्वातंत्र्यलढ्यात नवचैतन्य निर्माण केले. आज आपण त्यांच्या जीवनकार्याचा आणि विचारांचा आढावा घेणार आहोत.

जीवन परिचय:

बाळ गंगाधर टिळक यांचा जन्म २३ जुलै १८५६ रोजी रत्नागिरी जिल्ह्यातील चिखलगावी झाला. त्यांचे वडील गंगाधरपंत टिळक हे एक शिक्षक होते. टिळकांनी लहानपणापासूनच कुशाग्र बुद्धिमत्ता आणि निर्भीड स्वभाव दाखवला. १८७९ मध्ये त्यांनी कायद्याची पदवी संपादन केली आणि पुण्यात वकिली सुरू केली. परंतु, त्यांची खरी ओढ राजकारणाकडे आणि समाजसेवेकडे होती.

योगदान:

लोकमान्य टिळकांनी भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात अमूल्य योगदान दिले. त्यांनी जनतेला स्वराज्याचे महत्त्व पटवून दिले आणि त्यासाठी संघर्ष करण्याची प्रेरणा दिली. त्यांच्या योगदानाचा काही महत्त्वाचा भाग खालीलप्रमाणे आहे:

• स्वराज्याचा लढा: टिळकांनी ‘स्वराज्य’ ही संकल्पना केवळ राजकीय स्वातंत्र्यापुरती मर्यादित न ठेवता, ती स्व-शासनाची आणि आत्मनिर्णयाची बाब आहे हे स्पष्ट केले. त्यांनी लोकांना परकीय सत्तेच्या विरोधात एकजूट होण्याचे आवाहन केले.
• केसरी आणि मराठा: १८८१ मध्ये टिळकांनी ‘केसरी’ (मराठी) आणि ‘मराठा’ (इंग्रजी) ही वृत्तपत्रे सुरू केली. या वृत्तपत्रांच्या माध्यमातून त्यांनी ब्रिटिश सरकारची धोरणे आणि अन्यायकारक कृत्ये उघडकीस आणली. तसेच, समाजात जागृती निर्माण करण्याचे कार्य केले. त्यांच्या लेखणीने अनेक तरुणांना स्वातंत्र्यलढ्यात सहभागी होण्याची प्रेरणा मिळाली.
• राष्ट्रीय शिक्षण: टिळकांनी राष्ट्रीय शिक्षणाचे महत्त्व ओळखले. त्यांनी डेक्कन एज्युकेशन सोसायटीची स्थापना केली, ज्याने फर्ग्युसन कॉलेजसारख्या संस्थांची उभारणी केली. या संस्थांमधून अनेक देशभक्त आणि समाजसेवक घडले.
• सार्वजनिक उत्सव: टिळकांनी गणेशोत्सव आणि शिवजयंती हे सार्वजनिक उत्सव सुरू केले. या उत्सवांच्या माध्यमातून लोकांना एकत्र आणणे, त्यांच्यात राष्ट्रीयत्वाची भावना जागृत करणे आणि सामाजिक विचार प्रसारित करणे हा त्यांचा उद्देश होता.

प्रेरणादायी विचार:

लोकमान्य टिळकांनी अनेक प्रेरणादायी विचार व्यक्त केले, जे आजही आपल्याला मार्गदर्शक ठरतात. त्यापैकी काही विचार खालीलप्रमाणे आहेत:

• “आळशीपणा ही एक मोठी शिक्षा आहे.”
• “ध्येय मोठे असले की मार्ग आपोआप मिळतो.”
• “राष्ट्राची उन्नती ही त्या राष्ट्रातील लोकांच्या एकतेवर अवलंबून असते.”

शेवट:

लोकमान्य टिळक हे केवळ एक राजकारणी नव्हते, तर ते एक समाजसुधारक, शिक्षणतज्ज्ञ आणि विचारवंत होते. त्यांनी आपल्या जीवनातील प्रत्येक क्षण देशाच्या सेवेसाठी समर्पित केला. १ ऑगस्ट १९२० रोजी त्यांचे मुंबईत निधन झाले. त्यांच्या निधनाने भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात एक मोठी पोकळी निर्माण झाली.

आजच्या तरुणांना टिळकांकडून खूप काही शिकण्यासारखे आहे. त्यांनी आपल्या देशाच्या भविष्यासाठी कार्यरत राहावे, अन्याय आणि भ्रष्टाचाराविरुद्ध लढावे आणि एक सशक्त व समृद्ध भारत निर्माण करावा, हेच टिळकांना खरे अभिवादन ठरेल.

जय हिंद!

पंजाब केसरी लाला लजपतराय: त्याग आणि बलिदानाचा ज्वलंत इतिहास

सुरुवात:

“पंजाब केसरी” या नावाने प्रसिद्ध असलेले लाला लजपतराय हे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील एक तेजस्वी तारा होते. त्यांनी आपल्या जीवनातील प्रत्येक क्षण देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी समर्पित केला. त्यांच्या त्याग आणि बलिदानाचा इतिहास आजच्या पिढीला प्रेरणा देणारा आहे. आज आपण त्यांच्या जीवनकार्याचा आणि विचारांचा आढावा घेणार आहोत.

जीवन परिचय:

लाला लजपतराय यांचा जन्म २८ जानेवारी १८६५ रोजी पंजाबमधील मोगा जिल्ह्यात झाला. त्यांचे वडील राधाकृष्ण हे एक शिक्षक होते. लजपतराय यांनी लाहोरच्या गव्हर्नमेंट कॉलेजमधून कायद्याची पदवी संपादन केली आणि वकिली सुरू केली. परंतु, त्यांची खरी ओढ राजकारणाकडे आणि समाजसेवेकडे होती.

योगदान:

लाला लजपतराय यांनी भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात मोलाचे योगदान दिले. त्यांनी ब्रिटिश सत्तेच्या विरोधात अनेक आंदोलनांमध्ये सक्रिय सहभाग घेतला. त्यांच्या योगदानाचा काही महत्त्वाचा भाग खालीलप्रमाणे आहे:

• ब्रिटिश सत्तेविरोधातील शांततामय आंदोलने: लजपतराय हे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे एक महत्त्वाचे नेते होते. त्यांनी अनेक शांततामय आंदोलनांमध्ये भाग घेतला आणि जनतेला स्वातंत्र्यलढ्यात सहभागी होण्यासाठी प्रेरित केले. त्यांनी स्वदेशी चळवळ आणि असहकार आंदोलनात सक्रिय भूमिका बजावली.
• सायमन कमिशनविरोधातील नेतृत्व: १९२८ मध्ये ब्रिटिश सरकारने सायमन कमिशनची स्थापना केली. या कमिशनमध्ये एकही भारतीय सदस्य नसल्याने त्याचा देशभरात तीव्र विरोध झाला. लजपतराय यांनी लाहोरमध्ये या कमिशनच्या विरोधात एका मोठ्या आंदोलनाचे नेतृत्व केले. या आंदोलनादरम्यान, पोलिसांनी केलेल्या लाठीचार्जमध्ये ते गंभीर जखमी झाले आणि काही दिवसांनी त्यांचे निधन झाले.
• समाजसेवा: लजपतराय हे केवळ राजकारणी नव्हते, तर ते एक समाजसेवकही होते. त्यांनी दुष्काळ आणि नैसर्गिक आपत्त्यांच्या वेळी लोकांना मदत केली. त्यांनी शिक्षण आणि सामाजिक सुधारणांच्या क्षेत्रातही महत्त्वपूर्ण कार्य केले. त्यांनी पंजाब नॅशनल बँक आणि लक्ष्मी विमा कंपनीची स्थापना केली, ज्या आजही कार्यरत आहेत.

प्रेरणादायी विचार:

लाला लजपतराय यांनी अनेक प्रेरणादायी विचार व्यक्त केले, जे आजही आपल्याला मार्गदर्शक ठरतात. त्यापैकी काही विचार खालीलप्रमाणे आहेत:

• “मी माझ्या रक्ताचे प्रत्येक थेंब भारताच्या स्वातंत्र्यासाठी अर्पण करतो.”
• “देशासाठी बलिदान देणे हे सर्वात मोठे कर्तव्य आहे.”
• “स्वतंत्रता ही जीवनातील सर्वात मोठी संपत्ती आहे.”

शेवट:

लाला लजपतराय यांचे १७ नोव्हेंबर १९२८ रोजी निधन झाले. त्यांच्या बलिदानाने भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात एक नवीन ऊर्जा निर्माण झाली. त्यांच्या निधनानंतर, भगतसिंग आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी त्यांच्या मृत्यूचा बदला घेण्याचा निर्धार केला आणि ब्रिटिश पोलिसांवर हल्ला केला.

लाला लजपतराय यांचे बलिदान आजच्या भारतासाठी एक मोठी प्रेरणा आहे. त्यांनी दाखवलेल्या त्यागामुळे आणि देशभक्तीमुळेच आज आपण स्वतंत्र भारतात श्वास घेत आहोत. त्यांच्या विचारांचे आणि कार्यांचे स्मरण ठेवून आपण एक सशक्त आणि समृद्ध भारत निर्माण करू शकतो.

आजच्या तरुणांनी लजपतराय यांच्याकडून त्याग, समर्पण आणि देशभक्तीची प्रेरणा घ्यावी. त्यांनी देशाच्या विकासासाठी आणि प्रगतीसाठी कार्यरत राहावे, हेच त्यांना खरे अभिवादन ठरेल.

जय हिंद!

चंद्रशेखर आझाद: धैर्याचे प्रतीक

सुरुवात:

चंद्रशेखर आझाद… हे नाव ऐकताच एका अत्यंत धाडसी, निडर आणि देशभक्त क्रांतिकारकाची प्रतिमा आपल्या डोळ्यासमोर उभी राहते. त्यांनी आपल्या तरुण वयातच देशाच्या स्वातंत्र्यासाठी सर्वस्व अर्पण केले. त्यांच्या असामान्य धैर्याची आणि बलिदानाची कहाणी आजच्या पिढीला सतत प्रेरणा देत राहील. आज आपण त्यांच्या जीवनप्रवासावर आणि योगदानावर प्रकाश टाकणार आहोत.

जीवन परिचय:

चंद्रशेखर आझाद यांचा जन्म २३ जुलै १९०६ रोजी मध्य प्रदेशातील झाबुआ जिल्ह्यातील भाबरा गावात झाला. त्यांचे वडील सीताराम तिवारी आणि आई जगराणी देवी या दांपत्याचे ते पुत्र होते. बालपणीच त्यांनी अन्याय आणि गुलामगिरीचे चटके अनुभवले. लहानपणापासूनच त्यांना धनुर्विद्या आणि नेमबाजीची आवड होती.

योगदान:

चंद्रशेखर आझाद यांनी भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात अत्यंत महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांच्या योगदानाचा काही महत्त्वाचा भाग खालीलप्रमाणे आहे:

• ‘आझाद’ म्हणून ओळख: काकोरी रेल्वे लूट प्रकरणात सहभाग घेतल्यानंतर ते प्रकाशझोतात आले. याच दरम्यान त्यांनी ‘आझाद’ हे नाव धारण केले. ‘आझाद’ या नावाचा अर्थ ‘स्वतंत्र’ असा आहे आणि त्यांनी आपल्या जीवनाच्या शेवटच्या क्षणापर्यंत हे नाव सार्थ ठरवले.
• ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध सशस्त्र लढा: आझाद हे भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव यांच्यासारख्या क्रांतिकारकांचे सहकारी होते. त्यांनी ब्रिटिश सत्तेविरुद्ध सशस्त्र लढा उभारला. त्यांनी हिंदुस्तान सोशलिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) या क्रांतिकारी संघटनेत सक्रिय भूमिका बजावली.
• काकोरी कांड: ९ ऑगस्ट १९२५ रोजी चंद्रशेखर आझाद आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी काकोरी येथे सरकारी तिजोरी लुटली. या घटनेने ब्रिटिश सरकारला मोठा धक्का बसला.
• लाहोर षड्यंत्र केस: लाला लजपतराय यांच्या हत्येचा बदला घेण्यासाठी भगतसिंग आणि त्यांच्या सहकाऱ्यांनी जे. पी. सॉन्डर्स या ब्रिटिश अधिकाऱ्याची हत्या केली. या घटनेतही आझाद यांचा सहभाग होता.

प्रेरणादायी विचार:

चंद्रशेखर आझाद यांचे विचार आजही आपल्याला प्रेरणा देतात. त्यापैकी काही विचार खालीलप्रमाणे आहेत:

• “मी कधीही जिवंत पकडला जाणार नाही.”
• “शत्रूच्या गोळीने मरेन, पण पोलिसांच्या हाती जिवंत सापडणार नाही.”
• “देशासाठी बलिदान देणे हे परम कर्तव्य आहे.”

शेवट आणि बलिदान:

२७ फेब्रुवारी १९३१ रोजी अलाहाबादच्या (आताचे प्रयागराज) अल्फ्रेड पार्कमध्ये (आताचे चंद्रशेखर आझाद पार्क) पोलिसांशी झालेल्या चकमकीत चंद्रशेखर आझाद शहीद झाले. त्यांनी पोलिसांच्या हाती जिवंत न सापडण्याचा आपला निर्धार शेवटपर्यंत पाळला. स्वतःवर गोळी झाडून त्यांनी देशाला सर्वोच्च बलिदान दिले.

चंद्रशेखर आझाद यांच्या बलिदानातून आपल्याला अनेक धडे मिळतात. त्यापैकी काही महत्त्वाचे धडे खालीलप्रमाणे आहेत:

• देशभक्ती आणि त्याग: आझाद यांनी आपल्या तरुण वयातच देशासाठी सर्वस्व अर्पण केले. त्यांच्याकडून आपण निस्वार्थ देशभक्ती आणि त्यागाची प्रेरणा घेऊ शकतो.
• धाडस आणि निर्भयता: आझाद हे अत्यंत धाडसी आणि निर्भय होते. त्यांनी कोणत्याही परिस्थितीत हार मानली नाही. त्यांच्याकडून आपण धैर्याने आणि निर्भयतेने परिस्थितीचा सामना करण्याची शिकवण घेऊ शकतो.
• निर्धार आणि समर्पण: आझाद यांनी ‘आझाद’ राहण्याचा निर्धार केला होता आणि तो त्यांनी शेवटपर्यंत पाळला. त्यांच्याकडून आपण आपल्या ध्येयावर ठाम राहण्याची आणि त्यासाठी पूर्णपणे समर्पित होण्याची प्रेरणा घेऊ शकतो.

चंद्रशेखर आझाद यांचे बलिदान हे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील एक अत्यंत महत्त्वाचे आणि प्रेरणादायी उदाहरण आहे. त्यांच्या बलिदानाला आणि त्यागाला आज आपण विनम्र अभिवादन करूया.

जय हिंद!

सरदार वल्लभभाई पटेल: भारतीय एकतेचे शिल्पकार

सुरुवात:

“लोहपुरुष” या नावाने ओळखले जाणारे सरदार वल्लभभाई पटेल हे आधुनिक भारताच्या इतिहासातील एक अत्यंत महत्त्वाचे व्यक्तिमत्व होते. त्यांनी आपल्या कणखर नेतृत्वाने आणि दृढ निश्चयाने भारताला एकसंध ठेवण्यात मोलाची भूमिका बजावली. त्यांच्या योगदानाचा आणि विचारांचा आढावा आज आपण घेणार आहोत.

जीवन परिचय:

सरदार वल्लभभाई पटेल यांचा जन्म ३१ ऑक्टोबर १८७५ रोजी गुजरात मधील नडियाद येथे झाला. त्यांचे वडील झवेरभाई पटेल हे एक शेतकरी होते. वल्लभभाईंनी कायद्याचे शिक्षण पूर्ण केले आणि काही काळ वकिलीही केली. महात्मा गांधींच्या विचारांनी प्रभावित होऊन त्यांनी भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात सक्रिय सहभाग घेतला.

योगदान:

सरदार वल्लभभाई पटेल यांचे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील आणि त्यानंतरच्या काळात मोठे योगदान आहे. त्यापैकी काही महत्त्वाचे योगदान खालीलप्रमाणे:

• भारतीय रियासतांचे एकत्रीकरण: भारताच्या स्वातंत्र्यानंतर ५६५ पेक्षा जास्त लहान-मोठ्या रियासतांचे भारतात विलीनीकरण करणे हे एक मोठे आव्हान होते. सरदार पटेलांनी आपल्या मुत्सद्देगिरीने आणि कणखर भूमिकेने हे आव्हान यशस्वीपणे पेलले. त्यांनी साम, दाम, दंड, भेद या नीतीचा वापर करून बहुतेक रियासतांना भारतात विलीन होण्यास राजी केले. त्यांच्या या योगदानामुळेच आजचा एकसंध भारत निर्माण झाला आहे.
• शेतकरी चळवळ: सरदार पटेल हे शेतकऱ्यांचे खंबीर नेते होते. त्यांनी शेतकऱ्यांच्या हक्कांसाठी अनेक आंदोलने केली. १९२८ मध्ये झालेल्या बारडोली सत्याग्रहाचे नेतृत्व त्यांनी केले आणि शेतकऱ्यांचा मोठा विजय मिळवला. या सत्याग्रहानंतरच त्यांना ‘सरदार’ ही पदवी मिळाली.
• भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमधील भूमिका: सरदार पटेल हे भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे एक महत्त्वाचे नेते होते. त्यांनी स्वातंत्र्यलढ्यात सक्रिय भूमिका बजावली. १९४२ च्या ‘भारत छोडो’ आंदोलनातही त्यांचा सक्रिय सहभाग होता.
• स्वतंत्र भारताचे पहिले गृहमंत्री: स्वातंत्र्यानंतर सरदार पटेल हे भारताचे पहिले गृहमंत्री आणि उपपंतप्रधान बनले. या काळात त्यांनी देशाची अंतर्गत सुरक्षा आणि कायदा व सुव्यवस्था राखण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.

प्रेरणादायी विचार:

सरदार वल्लभभाई पटेल यांचे विचार आजही आपल्याला प्रेरणा देतात. त्यापैकी काही विचार खालीलप्रमाणे:

• “एकता ही शक्ती आहे.”
• “आपण सर्वांनी एकत्र राहून देशाची सेवा केली पाहिजे.”
• “देशाच्या हितासाठी त्याग करण्याची तयारी ठेवा.”

शेवट आणि भारतीय एकात्मतेचे महत्त्व:

सरदार वल्लभभाई पटेल यांचे १५ डिसेंबर १९५० रोजी मुंबई येथे निधन झाले. त्यांच्या निधनाने भारताने एक महान नेता गमावला. त्यांनी केलेल्या योगदानाला भारत देश सदैव ऋणी राहील.

सरदार पटेल यांनी भारतीय एकात्मतेचे महत्त्व ओळखले होते. त्यांनी देशाला एकसंध ठेवण्यासाठी अथक प्रयत्न केले. आजच्या परिस्थितीतही भारतीय एकात्मतेचे महत्त्व कमी झालेले नाही. देशाची प्रगती आणि विकास साधण्यासाठी एकता अत्यंत आवश्यक आहे.

आजच्या तरुणांनी सरदार पटेलांच्या जीवनातून आणि विचारातून प्रेरणा घ्यावी. त्यांनी देशाच्या एकतेसाठी आणि प्रगतीसाठी योगदान द्यावे, हेच त्यांना खरे अभिवादन ठरेल.

जय हिंद!

ॲनी बेझंट: भारतावर निस्सीम प्रेम करणारी परदेशी महिला

सुरुवात:

ॲनी बेझंट, एक परदेशी महिला असूनही, त्यांनी भारतावर अपार प्रेम केले. त्यांनी आपले जीवन भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात समर्पित केले. त्यांच्या योगदानाला आणि विचारांना आज आपण उजाळा देणार आहोत.

जीवन परिचय:

ॲनी बेझंट यांचा जन्म १ ऑक्टोबर १८४७ रोजी लंडनमध्ये झाला. त्यांचे मूळ नाव ॲनी वूड होते. त्या एक लेखिका, वक्ता आणि समाजसुधारक म्हणून प्रसिद्ध होत्या. सुरुवातीच्या काळात त्या धार्मिक चळवळीत सक्रिय होत्या, परंतु नंतर त्यांनी राजकारणात प्रवेश केला आणि भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली.

योगदान:

ॲनी बेझंट यांचे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील योगदान अमूल्य आहे. त्यापैकी काही महत्त्वाचे योगदान खालीलप्रमाणे:

• होमरूल लीग चळवळ: ॲनी बेझंट यांनी १९१६ मध्ये बाळ गंगाधर टिळक यांच्यासोबत मिळून होमरूल लीगची स्थापना केली. या चळवळीचा उद्देश स्वराज्य मिळवणे हा होता. त्यांनी देशभर प्रवास करून लोकांना स्वराज्याचे महत्त्व पटवून दिले आणि त्यांना स्वातंत्र्यलढ्यात सहभागी होण्यासाठी प्रेरित केले.
• भारतीय स्वातंत्र्यासाठी जागृती: ॲनी बेझंट यांनी आपल्या लेखणीतून आणि भाषणांमधून भारतीय स्वातंत्र्याची जोरदार वकिली केली. त्यांनी ‘न्यू इंडिया’ आणि ‘कॉमन वील’ यांसारख्या वृत्तपत्रांमधून ब्रिटिश सरकारची धोरणे आणि अन्यायकारक कृत्ये उघडकीस आणली. त्यांच्या कार्यामुळे भारतीय जनतेत नवचैतन्य निर्माण झाले.
• थियोसॉफिकल सोसायटी: ॲनी बेझंट या थियोसॉफिकल सोसायटीच्या अध्यक्षा होत्या. त्यांनी भारतात शिक्षणाच्या प्रसारासाठी आणि सामाजिक सुधारणांसाठी महत्त्वपूर्ण कार्य केले. त्यांनी बनारस येथे सेंट्रल हिंदू कॉलेजची स्थापना केली, जे पुढे बनारस हिंदू विद्यापीठाचा एक भाग बनले.
• भारतीय संस्कृतीचा अभ्यास: ॲनी बेझंट यांनी भारतीय संस्कृतीचा आणि तत्त्वज्ञानाचा सखोल अभ्यास केला. त्यांनी हिंदू धर्म, बौद्ध धर्म आणि इतर भारतीय विचारधारांचा अभ्यास करून त्यावर अनेक पुस्तके लिहिली. त्यांनी भारतीय संस्कृतीचे महत्त्व जगाला समजावून सांगितले.

प्रेरणादायी विचार:

ॲनी बेझंट यांचे विचार आजही आपल्याला प्रेरणा देतात. त्यापैकी काही विचार खालीलप्रमाणे:

• “एक चांगला विचार समाज बदलू शकतो.”
• “शिक्षण हे समाजाच्या प्रगतीचे मूळ आहे.”
• “आपल्या देशासाठी काम करणे हे आपले कर्तव्य आहे.”
• “सत्य हे सर्वोच्च आहे.”

ॲनी बेझंट यांच्या विचारांमध्ये अध्यात्म, समाजसेवा आणि देशभक्तीचा समन्वय होता. त्यांनी समाजाला योग्य दिशा देण्याचे आणि लोकांमध्ये सकारात्मक बदल घडवण्याचे कार्य केले.

शेवट आणि प्रेरणा:

ॲनी बेझंट यांचे २० सप्टेंबर १९३३ रोजी अड्यार, चेन्नई येथे निधन झाले. त्यांच्या निधनाने भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात एक मोठी पोकळी निर्माण झाली. परंतु, त्यांचे विचार आणि कार्य आजही आपल्याला प्रेरणा देत आहेत.

ॲनी बेझंट यांनी परदेशी असूनही भारतावर निस्सीम प्रेम केले. त्यांनी आपल्या जीवनातील प्रत्येक क्षण भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात समर्पित केला. त्यांच्याकडून आपण त्याग, समर्पण आणि देशभक्तीची प्रेरणा घेऊ शकतो.

आजच्या तरुणांनी ॲनी बेझंट यांच्या विचारांचे अनुकरण करावे. त्यांनी समाजाच्या कल्याणासाठी आणि देशाच्या प्रगतीसाठी कार्य करावे, हेच त्यांना खरे अभिवादन ठरेल.

जय हिंद!